Tarih Yazıcılığının Gelişimi

İnsanlar,çeşitli alanlarda edindiği tecrübeleri gelecek nesillere aktarma ihtiyacı duymuştur.Bundan dolayı kendileri ile ilgili çeşitli konuları yazılı hale getirmişlerdir.Hititlerde anallar (yıllıklar),Kök Türklerde kitabeler,Osmanlılarda vakayinameler,Ruslarda kronikler tarih yazıcılığına örnek gösterilebilir.
İnsanların olayları kaydetme ihtiyacı tarih yazıcılığını ortaya çıkarmıştır.Ancak tarih yazıcılığı insanların ihtiyaçlarına,beklentilerine,dönemin siyasi ,sosyal,ekonomik,kültürel özelliklerine göre değişiklik göstermiştir.Bunun sonucunda farklı tarih yazım ve kuramları ortaya çıkmıştır.Bunun temel sebebi,insanların zaman içerisinde düşünce ve ihtiyaçlarında meydana gelen değişikliklerdir.

                                          Geçmişten Günümüze Tarih Yazıcılığı 
Hikayeci Tarih Yazıcılığı:İlk olarak Eski Yunanda MÖ V.yüzyılda yaşamış olan Herodotos (herodot)'un yazdığı Tarih (Historia) bu türün ilk örneğidir.Bu tür tarih yazıcılığında hikaye ve efsanelerle dolu bilgiler nakledilir.Genellikle yer ve zamandan bahsedilmekle birlikte sebep ve sonuç ilişkileri üzerinde çok durulmaz.Ancak Herodot, olayları peşpeşe sıralamakla kalmayıp onları bir düzen içerisinde aktarmıştır.XVIII.yüzyıla kadar Avrupa ve İslam dünyası tarihçiliğinde bu tarzda kaleme alınan eserler vardır.

Öğretici Tarih Yazıcılığı:Öğretici tarzda eser veren tarihçiler,mensup oldukları toplumu harekete geçirerek milli birlik ve ahlaki değerleri geliştirmeyi istemişlerdir.Bu tarz tarih yazıcılığında topluma fayda sağlamak amaçlanır.Bu tarzın ilk temsilcisi Thukydides (tukidides)'tir.Büyük yenilgileri takip eden zamanlarda ya da toplumun fikir yönünde birlik içinde olmadığı dönemlerde bu eserler ilgi çekmiştir.Özellikle Avrupa'da ve Türkiye'de XIX.yüzyıla kadar bu tarih yazıcılığı devam etmiştir.

Araştırıcı Tarih Yazıcılığı: Araştırıcı tarih yazımı XIX.yüzyılda doğmuştur.Bu tarz tarih yazıcılığında tarihi olaylar tek bir sebebe dayandırılmamış,dönemin toplumsal,siyasi,dini,kültürel yapıları ayrıntılarıyla ele almıştır.Bu tür tarih yazıcılığında tarihi olaylar kaynaklara dayalı olarak araştırılır ve başvurulan kaynaklar oluşturulan eserde dipnot olarak belirtilir.Ayrıca eserlerde araştırıcı tarih yazıcılığında olayların gelişimi,yeri,zamanı,sebep ve sonuçları ve bunlar arasındaki ilişkiler bir bütün olarak değerlendirilmiştir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder